Kotły zgazowujące drewno nie są nowym wynalazkiem. Apogeum ich rozwoju przypada na lata 30. i 40. XX wieku. Niedobór benzyny i oleju napędowego sprawił, że pojawiły się maszyny rolnicze, samochody ciężarowe i osobowe napędzane gazem drzewnym. Obecnie zgazowywanie drewna jest jedną z alternatywnych metod pozyskiwania paliwa do ogrzewania mieszkań. Wyjaśniamy, jak działa kocioł zgazowujący drewno. Doradzamy także, jaki komin jest optymalny do tego typu urządzenia grzewczego.
Jak działa kocioł zgazowujący drewno?
Drewno to jedno z paliw odnawialnych. Dlatego kocioł zgazowujący drewno jest urządzeniem ekologicznym. Do spalania w piecach najlepiej nadaje się drewno liściaste o wilgotności do 20%. Jakie są konsekwencje stosowania opału niskiej jakości, dowiesz się z artykułu Najlepsze i najgorsze rodzaje paliwa do kotłów grzewczych oraz kominków. Jeżeli korzystasz z dobrej jakości opału, kocioł zgazowujący ma efektywność na poziomie 90%, czyli trzykrotnie większą od tradycyjnych pieców na drewno.
Czym jest spalanie pirolityczne?
Kotły zgazowujące drewno wykorzystują proces pirolizy, czyli suchej destylacji drewna. W przeciwieństwie do tradycyjnych pieców na drewno mają dwie komory. W górnej, pod wpływem wysokiej temperatury, dochodzi do pirolizy, czyli odgazowania drewna. Powstająca mieszanka składa się niemal w połowie z azotu, a pozostała część to tlenek i dwutlenek węgla oraz dwa składniki palne – wodór i aceton. Na dnie komory odbywa się wstępne, niecałkowite spalanie przy ograniczonym dostępie powietrza.
Powstający gaz drzewny przechodzi przez palnik (specjalnie uformowany otwór w dnie górnej komory) do komory wtórnej (dolnej), gdzie ma miejsce proces dopalania mieszanki gazowej.
Jak rozpalić w kotle zgazowującym?
Na dnie górnej komory należy ułożyć drobne zrębki lub wióry oraz papier, a następnie włożyć kilka większych kawałków drewna. Rozpalanie kotła zgazowującego odbywa się przy otwartej przepustnicy spalin. Gdy płomienie obejmą drewno, na powstałym żarze należy warstwowo ułożyć polana i okrąglaki drewniane. Piec przechodzi w tryb zgazowywania: przepustnica spalin zostaje zamknięta, a szukający ujścia gaz trafia do dolnej komory. Górne warstwy drewna schną, niższe są zgazowywane, a najniższe (na dnie górnej komory) ulegają spalaniu. Temperatura w piecu, licząc od góry, stopniowo wzrasta – od 150°C na szczycie pierwszej komory do 1200°C w komorze wtórnej.
Dlaczego warto wybrać kocioł zgazowujący drewno z buforem?
Piec zgazowujący funkcjonuje poprawnie tylko wtedy, gdy utrzymywana jest wysoka temperatura. Oznacza to, że woda krążąca w instalacji centralnego ogrzewania nie może być zbyt chłodna. Jednak utrzymywanie stałej temperatury 70-80°C nie jest potrzebne i byłoby mało ekonomiczne. Aby pogodzić dwa sprzeczne warunki, niezbędny jest kocioł zgazowujący drewno z buforem, czyli z kilkusetlitrowym zbiornikiem wody. Wymiana wody pomiędzy piecem a zbiornikiem pozwala utrzymać odpowiednio wysoką temperaturę w piecu, a do instalacji podawać wodę o znacznie niższej ciepłocie. Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest zbiornik akumulacyjny o pojemności 1-2 tys. litrów. Dzięki niemu wystarczy palić w kotle przez kilka godzin, aby przez resztę doby korzystać z ciepła skumulowanego w zbiorniku.
Zalety i wady pieców zgazowujących
Mocne strony pieców zgazowujących są liczne: wysoka sprawność energetyczna, niewielka ilość popiołu, niska emisja gazów, a w efekcie niewielki wpływ na środowisko naturalne. Do ich wad zaliczana jest przede wszystkim relatywnie wysoka cena zakupu sprzętu i wykonania instalacji. Ważnym czynnikiem są też rosnące ceny drewna opałowego. Jest to tym bardziej istotne, że w klasycznym kotle zgazowującym nie da się użyć innego paliwa. Tylko najdroższe modele umożliwiają zamienne wykorzystanie pelletu i brykietów drzewnych.
Jaki komin systemowy do kotła zgazowującego drewno?
Optymalnym wyborem do kotła zgazowującego jest komin systemowy z wkładami ceramicznymi. Porównanie możliwości różnych systemów wyprowadzania spalin znajdziesz w artykule Komin stalowy murowany czy ceramiczny – jaki komin wybrać?
W tym miejscu należy tylko przypomnieć, że wkłady ceramiczne są całkowicie szczelne, dobrze izolowane i odporne na wysokie temperatury, w tym także na możliwy pożar sadzy. Najważniejsze argumenty przemawiające za wyborem rur ceramicznych zebraliśmy w artykule Pięć argumentów, dlaczego warto wybrać komin ceramiczny.
Poza wyborem systemu kluczową kwestią jest też dopasowanie przekroju przewodu dymowego. Nie może on być mniejszy niż wyprowadzenie z kotła. Przy wyborze komina i podłączeniu kotła należy kierować się w pierwszym rzędzie zaleceniami producenta.
Tu znajdziesz kominy na lata. Poznaj naszych partnerów