Komin jest pionową konstrukcją budowlaną o wysokości od kilku do kilkudziesięciu metrów. Niezależnie od tego, czy chodzi o wyprowadzenie dymu z ogrodowego grilla, czy komin elektrociepłowni, zasada działania jest praktycznie identyczna. Bardzo podobne jest też przeznaczenie obu kominów. Przedstawiamy syntetyczny opis działania i przeznaczenia kominów.
Komin to nazwa pochodząca od greckiego słowa kaminos, które oznacza piec. To czytelne wskazanie na podstawową funkcję wszystkich typów kominów – zarówno murowanych, jak i systemowych.
Do czego służy komin?
Duże kominy murowane z cegły mają kształt okrągłej rury, która ma na całej długości jednakową średnicę lub zwęża się w miarę wzrostu wysokości. Kominy z cegły w budynkach mieszkalnych i użytkowych mają standardowo kształt prostokąta. W ich wnętrzu mogą znajdować się trzy rodzaje przewodów:
- kanały dymowe – są przeznaczone do odprowadzania dymu z kominków i pieców na paliwo stałe: zgodnie z przepisami (Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie) prostokątne kanały dymowe nie mogą mieć mniejszych rozmiarów niż 14 × 14 cm, a w przypadku przewodów o przekroju okrągłym wymagana minimalna średnica 15 cm – ze względu na wysoką temperaturę spalin najlepszym rodzajem przewodów są wkłady ceramiczne, które są trwalsze od kanałów ze stali kwasoodpornej i łatwiejsze w montażu od kominów murowanych z cegły;
- kanały spalinowe – odprowadzają spaliny z kotłów opalanych gazem lub olejem: muszą być wyposażone w odskraplacz (ulokowany u podstawy), który pozwala pobierać i odprowadzać kondensat – zgodnie z cytowanym obwieszczeniem w przypadku urządzeń gazowych i opalanych olejem „przewody i kanały odprowadzające spaliny na zasadzie ciągu naturalnego powinny posiadać przekroje wynikające z obliczeń oraz zapewniać podciśnienie ciągu w wysokości odpowiedniej dla typu urządzenia i jego mocy cieplnej”;
- kanały wentylacyjne – w przypadku kominów systemowych powstają w wyniku ustawiania na sobie pustaków kominowych, wyposażonych w odpowiednią komorę (lub komory) – mogą być też murowane z cegły (pełnej, najlepiej klinkierowej, podobnie jak kanały dymowe) lub być systemem rur stalowych.
Niezależnie od tego, czy będzie to komin murowany, rura ceramiczna czy stalowa, to nie powinna mieć mniejszej średnicy od czopucha pieca. W przeciwnym razie mogą wystąpić problemy z uzyskaniem właściwego ciągu. Sytuacja odwrotna też nie jest korzystna. Na przykład komin znacznie szerszy od przekroju od czopucha może wpływać negatywnie na wydajność pieca kondensacyjnego. Najlepszym rozwiązaniem jest dopasowanie komina do parametrów podawanych przez producenta kotła.
Jak działa komin?
Dobrej jakości komin można poznać m.in. po sile ciągu, czyli prędkości, z jaką ciepłe powietrze, spaliny lub dym przemieszczają się spontanicznie w kominie z dołu do góry, do wylotu. Jest to tak zwany efekt kominowy. Jego siła zależy od wysokości komina i różnicy temperatur pomiędzy wnętrzem komina oraz jego otoczeniem.
Efekt kominowy to zjawisko fizyczne, w którym główną rolę odgrywa różnica ciśnień. Wysoka temperatura wewnątrz komina sprawia, że znajdujące się w nim gazy rozszerzają się i zmniejsza się ich gęstość. W efekcie są znacznie lżejsze (mają mniejszy ciężar właściwy) od powietrza na zewnątrz. Chłodne, gęste powietrze z otoczenia komina napiera na gaz znajdujący się w jego wnętrzu i wypycha go na zewnątrz.
Rodzaje kominów
Podstawowy podział, wynikający ze sposobu montażu, to odróżnienie kominów murowanych i systemowych. Obecnie kominy murowane stanowią zazwyczaj jedynie konstrukcje nośne dla przewodów ceramicznych lub stalowych. Pełnią też funkcję kominów wentylacyjnych.
Nie jest to jednak jedyna klasyfikacja kominów. Bardzo ważne jest rozróżnienie kominów ze względu na tryb pracy. Kominy odprowadzające spaliny z kotłów gazowych oraz opalanych olejem pracują w tak zwanym mokrym trybie i temperaturach około 100-150°C. W nowoczesnych kotłach kondensacyjnych temperatura spalin może być niższa od 100°C. Kominy obsługujące piece na paliwo stałe, pracują w trybie suchym, w temperaturach powyżej 160°C.
Kominy z ciągiem grawitacyjnym wykorzystują podciśnienie: ciśnienie w kominie jest niższe niż na zewnątrz. Z kolei kominy obsługujące kotły z palnikami nadmuchowymi, wyposażone w wentylatory ssące, pracują w nadciśnieniu. W ich przypadku ciśnienie wewnątrz komina jest większe niż ciśnienie powietrza zewnętrznego, dlatego przepływ spalin musi być wymuszony mechanicznie.
Warto też wspomnieć o klasyfikacji kominów ze względu na lokalizację (wewnętrzny i zewnętrzny) oraz ze względu na konstrukcję jednowarstwową (m.in. kominy murowane i niektóre kominy stalowe) lub wielowarstwową (np. kominy z pustaków keramzytowych z wkładem ceramicznym).
Niezależnie od rodzaju, komin powinien być ustawiony pionowo i stać jak najbliżej pieca (im krótszy czopuch, tym lepiej). Optymalny kształt przewodów dymowych oraz spalinowych powinien być okrągły lub zbliżony do kwadratowego. Warto podkreślić, że obecnie najbardziej uniwersalnym typem komina jest konstrukcja z wkładami ceramicznymi. Odpowiednio dobrane przewody z szamotu nadają się do obsługi wszystkich typów pieców.
Jeżeli interesuje Cię szczegółowa charakterystyka kominów z ceramicznymi kanałami, zapraszamy do lektury artykułu Pięć argumentów, dlaczego warto wybrać komin ceramiczny.
Tu znajdziesz kominy na lata. Poznaj naszych partnerów